انواع قهوه اسپرسو

امروزه دیگر امکان ندارد که از کسی بپرسیم قهوه اسپرسو چیست؟ و او نداند! قهوه‌خورهای حرفه‌ای که دیگر جای خود دارند و حتما با قهوه اسپرسو و انواع قهوه اسپرسو آشنایی دارند.

گفتیم انواع قهوه اسپرسو، چرا؟ چون قطعا می‌دانید که اسپرسو علاوه بر اینکه یک فرآورده نوشیدنی است و می‌تواند به صورت تنها سرو و مصرف شود، بلکه انواع دیگری هم دارد. زیرا قهوه اسپرسو یک قهوه پایه به شمار می‌آید. به همین جهت، در طول تاریخ، باریستاها با خلاقیتی که داشته‌اند، قهوه‌های جدیدی را با ترکیب روش‌ها و مواد متفاوت با اسپرسو خلق کرده‌اند که هریک، مزه و خصوصیت جدیدی به اسپرسو اضافه کرده‌اند.

آمریکانو، لاته، کاپوچینو، کارامل ماکیاتو، قهوه موکا و… نوشیدنی‌هایی هستند که احتمالا نام‌شان را شنیده‌اید و نوش جان هم کرده‌اید. اما فرآورده‌های اسپرسو منحصر به این قهوه‌های معروف کافه نیست. چیزهای تازه‌تری نیز برای نوشیدن وجود دارند. نوشیدنی‌هایی که آن‌ها نیز بر پایه قهوه اسپرسو درست می‌شوند.

در این مطلب سعی کرده‌ایم تا طرز تهیه تمام قهوه‌های مشهور یا کم‌تر دیده شده که بر پایه قهوه اسپرسو تولید می‌شوند را برایتان به ساده‌ترین شکل ممکن توضیح دهیم. پس برای آشنایی با انواع قهوه اسپرسو، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

قهوه اسپرسو چیست؟

قهوه اسپرسو، واحدی به نام شات دارد. برای تهیه کردن یک شات از اسپرسو، مقداری قهوه را داخل دستگاه موسوم به اسپرسوساز می‌ریزیم. سپس دستگاه آب داغ بین ۹۰ تا ۱۰۰ درجه سانتی گراد را با فشار از قهوه آسیاب شده فشرده عبور می‌دهد.

محصول، یک نوشیدنی کم‌حجم اما غلیظ به نام قهوه اسپرسو خواهد بود. قهوه‌ای که تنها در حدود ۳۰ میلی لیتر حجم دارد. اما همین قهوه کم‌حجم درحدود ۶۴ میلی گرم کافئین دارد و بسیار پرانرژی محسوب می‌شود. اسپرسو در فنجان‌های کوچکی به نام دمیتاس سرو می‌شود. معمولا کنار اسپرسو از کوکی یا شکلات و یک فنجان کوچک آب برای سرو استفاده می‌شود.

البته اگر به اسپرسو علاقه دارید و نمی‌خواهید به کافه یا قهوه‌فروشی بروید، می‌توانید در خانه هم قهوه اسپرسو درست کنید. ما پیشاپیش مطلبی با عنوان چگونه در خانه قهوه اسپرسو درست کنیم؟ برایتان آماده کرده‌ایم که مطالعه آن خالی از لطف نخواهد بود.

تاریخچه قهوه اسپرسو

اگر از قهوه اسپرسو خوشتان می‌آید، بد نیست که از تاریخچه این نوشیدنی جذاب هم خبر داشته باشید. پس بیایید نگاهی به پیدایش این روش دم‌آوری قهوه داشته باشیم.

ماجرای پیدایش اسپرسو به اروپای قرن نوزدهم میلادی بازمی‌گردد. در آن دوران، کافی‌شاپ‌ها به اوج محبوبیت خود رسیدند و بسیاری از مردم برای تفریح و گذران وقت یا دیدار دوستان به کافه می‌رفتند. اما یک مشکل جدی وجود داشت. زمان آماده‌سازی قهوه‌های آن دوران که اغلب‌شان دمی بودند، بسیار بالا بود. این باعث می‌شد که کافه‌ها نتوانند به حجم مشتریان و سفارش‌های آنان به خوبی رسیدگی کنند.

به همین دلیل، دستگاه‌هایی طراحی شدند که امروزه به نام دستگاه‌های اولیه اسپرسو مشهور هستند. آن‌ها بخار آب را برای دم‌آوری قهوه دمی استفاده می‌کردند. اما باز مشکل آن‌جا بود که بخار آب فشار زیادی برای گرفتن عصاره قهوه نداشت. به همین دلیل، یک صاحب کافه ایتالیایی به نام آشیل گاجا یک اختراع جالب کرد. قهوه ساز اسپرسوی امروزی حاصل کار اوست. او یک اهرم به دستگاه اسپرسوساز اضافه کرد که باعث شد تا باریستا بتواند فشار بخار آب را تا ۸ برابر افزایش دهد. این شروع چیزی بود که امروزه با نام قهوه اسپرسو می‌شناسیم.

قهوه اسپرسو را می‌توانیم با هر دو نوع دانه قهوه به نام‌های عربیکا و روبوستا درست کنیم؛ که البته خاصیت، طعم و مزه قهوه‌ها اندکی با هم متفاوت خواهند بود. راه دیگر نیز استفاده از ترکیب عربیکا و روبوستا خواهد بود. البته مطلبی با عنوان بهترین ترکیب قهوه عربیکا و روبوستا نیز در مجله پیام امروز موجود است که می‌توانید آن را مطالعه کنید.

انواع قهوه اسپرسو

 

حالا که به خوبی با پایه قهوه اسپرسو و ویژگی‌ها و تاریخچه آن آشنا شدیم، بهتر است که سراغ انواع قهوه اسپرسو برویم.

قهوه اسپرسو (Espresso)

شاید بپرسید که چرا خود اسپرسو را هم در لیست آوردیم؟ باید گفت که اولا چون خود اسپرسوی خوب هم یک نوشیدنی کامل به حساب می‌آید. دوم اینکه غیر از دستگاه اسپرسوساز، می‌توان قهوه اسپرسو را در خانه با دستگاهی کوچک به نام موکاپات هم درست کرد؛ روش دم‌آوری‌ای که آن را پیشتر در مطلب طرز تهیه قهوه‌ساز با موکاپات برایتان به سادگی هرچه‌تمام‌تر آموزش داده‌ایم.

یک قهوه اسپرسو خوب، همان‌طور که پیشتر شنیده‌اید، از غلظتی بالا، عطری خوب و طعمی جذاب برخوردار است. فرآیند استخراج هر شات اسپرسو حدود ۲۵ تا ۳۰ ثانیه زمان می‌برد.

قهوه ریسترتو (Ristretto)

قهوه ریسترتو یکی از انواع قهوه اسپرسو است که شباهت بسیار زیادی به خود قهوه اسپرسو دارد. تنها تفاوت ریسترتو در دم‌آوری مربوط به آب کمتری است که نسبت به اسپرسو دارد. بنابراین غلظت ریسترتو از اسپرسو هم بیشتر است. اما با توجه به اینکه با آب کمتر، ترکیبات کمتری نیز به عنوان عصاره خارج می‌شوند، طعم ریسترتو از اسپرسو شیرین‌تر خواهد بود.

قهوه لانگو (Lungo)

قهوه لانگو نیز یکی از انواع قهوه اسپرسو است که شباهت زیادی به خود قهوه اسپرسو دارد. این نوشیدنی ایتالیایی معمولا در صبح‌ها مصرف می‌شود، زیرا کافئین بالایی دارد. برای تولید قهوه لانگو، زمان و آب بیشتری را هنگام گرفتن اسپرسو مصرف می‌کنند. بنابراین قهوه غلظتش کم‌تر شده، اما کافئینش بیشتر می‌شود و خوش‌خوراک‌تر هم خواهد شد.

قهوه آمریکانو (Americano)

قهوه اسپرسو ایتالیایی است و انواع قهوه اسپرسو هم معمولا ایتالیایی هستند. اما یک قهوه معروف وجود دارد که ایتالیایی نیست. همان‌طور که از اسم آمریکانو برمی‌آید، این قهوه در آمریکا ابداع شده است. البته بازهم نه توسط آمریکایی‌ها، بلکه توسط مهاجرین ایتالیایی که در اوایل قرن بیستم میلادی به آمریکا رفته بودند!

آمریکانو قهوه خیلی ساده‌ای محسوب می‌شود. برای درست کردن آمریکانو، کافی است که همان یک شات اسپرسو را درست کنید و سپس مقداری آب جوش به آن اضافه کنید تا قهوه حجیم‌تر و رقیق‌تر شود، بنابراین خاصیات آمریکانو صرفا در رقت با اسپرسو فرق خواهد کرد. ضمنا مقدار آب جوشی که به اسپرسو اضافه می‌کنید، کاملا سلیقه‌ای خواهد بود.

قهوه دوپیو (Doppio)

اگر قهوه‌ای به همان طعم اسپرسوی اصلی می‌خواهید، اما کافئین و تلخی بیشتر مدنظر شماست، دوپیو بخورید. دوپیو یکی از انواع قهوه اسپرسو است که تنها تفاوتش با اسپرسو، در دوبرابر بودن میزان قهوه‌ای است که درون اسپرسوساز می‌ریزید. به همین دلیل، گاهی به دوپیو، اسپرسوی دوبل هم گفته می‌شود. البته بنا به این موضوع، دوپیو هم کمی غلیظ‌تر از اسپرسو است و خامه روی قهوه هم تیره‌تر خواهد بود.

ضمنا تمام قهوه‌هایی که در فهرست حاضر می‌خوانید (غیر از ریسترتو و لانگو) را می‌توان به جای پایه اسپرسو با پایه دوپیو تهیه کرد تا از طعم غلیظ­‌تری برخوردار باشند.

قهوه کاپوچینو (Cappuccino)

قهوه کاپوچینو، یکی از انواع قهوه اسپرسو است که با ترکیب قهوه اسپرسو و شیر درست می‌شود. برای تولید کاپوچینو، نیاز به شیر، قهوه اسپرسو و کف شیر داریم که آخری روی این نوشیدنی ریخته خواهد شد.

اصل جذابیت قهوه کاپوچینو در تعادل شیرینی شیر و تلخی قهوه اسپرسو خواهد بود. این نوشیدنی یکی از نوشیدنی‌های قدیمی است که در اوایل قرن بیستم میلادی تولید شده است.

طرز تهیه کاپوچینو با شیر را بلدید؟

قهوه ماکیاتو (Macchiato)

قهوه ماکیاتو نیز یکی از انواع قهوه اسپرسو است که درست کردنش خیلی ساده است. کافی است تا اسپرسوی خود را با مقدار کمی شیر بخاردیده ترکیب کنید و کمی هم کف شیر رویش بریزید. قهوه ماکیاتو به نوعی قهوه کم‌حجمی از کاپوچینو محسوب می‌شود.

البته دقت کنید که ماکیاتو را با قهوه کارامل ماکیاتو اشتباه نگیرید. قهوه کارامل ماکیاتو نیز یکی از انواع قهوه اسپرسو است که در مطلب طرز تهیه آیس کارامل، انواعی از آن را برایتان شرح داده‌ایم.

قهوه رِد آی (Red Eye)

قهوه رد آی یکی از قوی‌ترین قهوه‌های جهان است. این قهوه را می‌توان هم به عنوان یکی از انواع قهوه اسپرسو و هم به عنوان یکی از انواع قهوه دمی معرفی کرد، زیرا قهوه رد آی، ترکیبی از قهوه اسپرسو و قهوه دمی به شمار می‌آید.

قهوه لاته (Latte)

حالا رسیدیم به یکی از محبوب‌ترین قهوه‌های دنیا در کافه‌ها؛ لاته هم یکی از انواع قهوه اسپرسو به شمار می‌آید. لاته هم شباهت بسیاری به کاپوچینو دارد، با این تفاوت که در لاته از شیر بیشتری استفاده می‌شود و در کاپوچینو معمولا از فوم بیشتر. ضمنا به قهوه لاته، گاهی قهوه لته نیز گفته می‌شود.

البته مطلب مفصل‌تری راجع به این موضوع برای مطالعه شما تهیه شده است؛ مطلبی تحت عنوان تفاوت قهوه اسپرسو، کاپوچینو و لاته.

قهوه موکا (Mocha)

قهوه موکا هم یکی دیگر از انواع قهوه اسپرسو به شمار می‌آید. حواستان باشد که این یکی را هم با قهوه موکاپات اشتباه نگیرید. قهوه موکا چیزی شبیه به قهوه لاته است، با این تفاوت که سیروپ شکلات نیز به آن اضافه خواهد شد. بنابراین اگر شیرین‌خور هستید و قهوه شیرین دوست دارید، باید قهوه موکا را انتخاب کنید. ضمنا برخی از باریستاها و کافه‌ها به جای عنوان قهوه موکا، از عنوان قهوه موکاچینو برای معرفی قهوه‌ای که نام بردیم استفاده کرده و می‌کنند.

فرق موکا با لاته را می دانید؟

قهوه کورتادو (Cortado)

دوباره رسیدیم به یکی از انواع قهوه اسپرسو که محصول کشور ایتالیا نیست. قهوه کورتادو قهوه‌ای است که در کشور اسپانیا اختراع شده است. این قهوه از ترکیب مقدار مساوی شیر و قهوه اسپرسو به عمل خواهد آمد.

قهوه فت وایت  (Flat White)

قهوه فلت وایت، یکی از جدیدترین قهوه‌های برپایه اسپرسو به شمار می‌آید. برای درست کردن فلت وایت، کافی است تا به نسبت مساوی از شکر، قهوه اسپرسو و شیر استفاده کنید. ضمنا برخی می‌گویند که قهوه فلت وایت، حاصل اشتباه کار یک باریستای استرالیایی بوده است!

قهوه گالو یا گالائو (Galão)

قهوه گالو نیز ایتالیایی نیست. این قهوه به کشور پرتغال اختصاص دارد و جزو قهوه‌های شیرین محسوب می‌شود. گالو معمولا در لیوان‌هایی بلند سرو می‌شود و حجم بالایی دارد. دوسوم این قهوه از شیر تشکیل شده است و باقی آن به شکر و قهوه اسپرسو اختصاص یافته است.

قهوه کن پانا (Espresso Con Panna)

مقداری خامه زده شده را به قهوه اسپرسو اضافه کنید. نتیجتا قهوه‌ای کم‌حجم اما خامه‌ای و به شدت خوش‌خوراک خواهید داشت که آن را قهوه کن پانا می‌نامیم.

قهوه آفوگاتو (Affogato)

و درنهایت، یکی از جالب‌ترین انواع قهوه اسپرسو، یعنی آفوگاتو! این نوشیدنی جذاب، حتی می‌تواند لقب دسر را به خودش بگیرد. آفوگاتو از ترکیب بستنی و قهوه اسپرسو درست می‌شود.

لغت آفوگاتو در ایتالیایی به معنی غرق کردن است، زیرا ابتدا یک اسکوپ از جلاتو (بستنی ایتالیایی) داخل فنجان ریخته می‌شود و سپس یک شات اسپرسو رویش ریخته می‌شود!

البته آفوگاتو تنها نوشیدنی حاوی ترکیب قهوه اسپرسو و بستنی محسوب نمی‌شود. نوشیدنی‌های دیگری مانند فراپه قهوه نیز وجود دارند که همزمان از بستنی، اسپرسو (و برخی ترکیبات دیگر) بهره می‌برند. ضمنا ما قبلا طرز تهیه فراپه قهوه را برایتان آموزش داده‌ایم.

کلام آخر

امیدواریم که با مطالعه این مطلب با دنیای قهوه ارتباط بهتری برقرار کرده باشید و انواع قهوه اسپرسو، حتی قهوه‌های کمتر شناخته‌شده را بشناسید. حالا دیگر می‌توانید لذت بیشتری از این دنیای بی‌پایان و لذت‌بخش ببرید، قهوه‌ها و طعم‌های جدیدی را کشف کنید و انتخاب‌های بیشتری هنگام رفتن به کافه داشته باشید. نوش جان!

سوالات متداول

به دو شات از قهوه اسپرسو چه می‌گویند؟

دو شات از قهوه اسپرسو، دوپیو یا قهوه اسپرسوی دبل نام دارد که نوشیدنی محبوبی است.

محبوب‌ترین قهوه‌های دنیا کدام‌یک از قهوه‌های بالا محسوب می‌شوند؟

شاید پاسخ به این سوال، در کشور به کشور، شهر به شهر، محله به محله و حتی کافه به کافه متفاوت باشد. اما معمولا از قهوه لاته به عنوان محبوب‌ترین انواع قهوه اسپرسو و متداول‌ترین آن در دنیا نام برده می‌شود؛ همان‌طور که در توضیح لاته هم این موضوع را برشمردیم. اما غیر از قهوه لاته، معمولا خود نوشیدنی قهوه اسپرسو، قهوه کاپوچینو، قهوه آمریکانو و قهوه موکا جزو محبوب‌ترین‌ قهوه‌های دنیا به شمار می‌آیند.

آیا قهوه ریسترتو از قهوه اسپرسو قوی‌تر است؟

بله. با وجود آن که از میزان قهوه یکسانی در تهیه اسپرسو و ریسترتو استفاده می‌شود، اما به دلیل فشار بیشتر، هم طعم، هم میزان کافئین و هم عطر و بوی بیشتری درون قهوه ریسترتو نسبت به قهوه اسپرسو وجود دارد.