غیر از کاربردهای آشپزی فراوانی که رازیانه و دانه های آن دارند، از فواید بسیاری همچون اثرات آنتی اکسیدانی، ضد التهابی و ضد باکتریایی نیز برخوردار می باشند. به دلیل فراوانی خواص رازیانه از محبوبیت زیادی در همه کشورهای دنیا برخوردار است.
بادیانه یا بادیان با نام علمی Foeniculum vulgare یک گیاه دارویی گلدار خوش طعم و معطر از راسته کرفس سانان است که معمولاً با نام رازیانه شناخته می شود.
گیاه رازیانه به دو رنگ سبز و سفید با گل های زرد دیده می شود که برگ هایی بسیار ریز و باریک شبیه به پر نرم دارد.
هم پیاز ترد و هم دانه های گیاه رازیانه طعم ملایمی شبیه به شیرین بیان دارند. با این حال، دانه ها به دلیل وجود روغن طعمی قوی تر و تندتر دارند.
در این مقاله از دپارتمان سلامت و تناسب اندام مجله دکتر بهشتیان با ۱۰ خواص رازیانه و دانه های آن آشنا می شوید:
فهرست مقاله
بسیار مغذی هستند
رازیانه و دانه های آن مملو از مواد مغذی هستند. در جدول زیر از مواد مغذی موجود در ۱ فنجان پیاز رازیانه خام (معادل ۸۷ گرم) و ۱ قاشق غذاخوری دانه رازیانه خشک (معادل ۶گرم) نام برده شده است (+):
پیاز رازیانه تازه | دانه های خشک شده رازیانه | |
کالری | ۲۷ | ۲۰ |
فیبر | ۳ گرم | ۲ گرم |
ویتامین C | ۱۲% | ۱% |
کلسیم | ۳% | ۵% |
آهن | ۴% | ۶% |
منیزیم | ۴% | ۵% |
پتاسیم | ۸% | ۲% |
منگنز | ۷% | ۱۷% |
همانطور که می بینید، پیاز رازیانه و دانه های رازیانه هر دو کم کالری هستند اما می توانند بسیاری از مواد مغذی مهم مورد نیاز بدن را فراهم کنند.
پیاز رازیانه تازه منبع مفیدی از ویتامین C است. ویتامین C یک ویتامین محلول در آب است که برای ایمنی بدن، ترمیم بافت و سنتز کلاژن زیستی ضروری می باشد. این ویتامین همچنین یک آنتی اکسیدان قوی بوده و بدن را از آسیب سلولی ناشی از مولکول های ناپایدار به نام رادیکال های آزاد محافظت می کند.
ماده معدنی مهم دیگری که هم در پیاز و هم دانه های رازیانه وجود دارد، منگنز است که برای فعال شدن آنزیم ها، متابولیسم بدن، حفاظت سلولی، بهبود رشد استخوان ها، تنظیم قند خون و بهبود زخم ها بسیار موثر است.
غیر از منگنز، رازیانه حاوی مواد معدنی دیگری همچون پتاسیم، منیزیم و کلسیم نیز می باشد که برای سلامت استخوانها حیاتی هستند.
حاوی ترکیبات گیاهی قدرتمندی است
شاید چشمگیرترین خواص رازیانه و دانه هایش ناشی از وجود آنتی اکسیدان ها و ترکیبات گیاهی قوی درون آن باشد.
اسانس این گیاه حاوی بیش از ۸۷ ترکیب فرّار (ترکیبات شیمیایی که در دمای محیط تبخیر می شوند) از جمله آنتی اکسیدان های پلی فنل رزمارینیک اسید، اسید کلروژنیک، کورستین و آپیژنین است.
پلی فنول آنتی اکسیدان هایی قوی بوده و از عوامل ضد التهابی به شمار می آیند که اثرات فوق العاده ای بر سلامت بدن دارند. مطالعات نشان میدهد افرادی که رژیمهای غذایی غنی از این آنتیاکسیدانها را رعایت می کنند، کمتر در معرض ابتلا به بیماریهای مزمنی چون بیماریهای قلبی، چاقی مفرط، سرطان، بیماریهای عصبی و دیابت نوع ۲ قرار می گیرند.
علاوه بر مواد نام برده شده، بیش از ۲۸ ترکیب دیگر در دانههای رازیانه از جمله آنتول، فنچون، متیل چاویکول و لیمونن شناسایی شده است.
تحقیقات آزمایشگاهی و مطالعات انجام شده بر روی حیوانات نشان می دهند که ترکیب آلی آنتول موجود در رازیانه دارای خواص ضد سرطانی، ضد میکروبی، ضد ویروسی و ضد التهابی است.
در آخر باید از ترکیب گیاهی لیمونن صحبت کنیم که برای مبارزه با رادیکالهای آزاد به بدن کمک می کند و نشان داده شده است که از سلولهای بدن موش های آزمایشگاهی در برابر آسیبهای ناشی از بیماریهای مزمن محافظت می کند.
از خواص رازیانه کاهش اشتها است
دانه های رازیانه نه تنها ممکن است به غذای شما طعم بهتری بدهند، بلکه به کاهش اشتها نیز کمک می کنند.
مطالعه ای بر روی ۹ زن سالم نشان داد کسانی که قبل از خوردن ناهار، ۸.۵ اونس (۲۵۰ میلی لیتر) چای تهیه شده با ۲ گرم دانه رازیانه نوشیدند، نسبت به افرادی که چای دارونما نوشیده بودند به میزان قابل توجهی کمتر احساس گرسنگی کردند و کالری کمتری نیز مصرف کردند.
احتمالاً آنچه در اسانس رازیانه موجب کاهش اشتها می گردد، وجود ترکیب آلی آنتول در این گیاه می باشد.
با این حال، مطالعه دیگری روی ۴۷ زن نشان داد کسانی که به مدت ۱۲ هفته روزانه ۳۰۰ میلی گرم عصاره رازیانه را به صورت مکمل مصرف کردند، در مقایسه با گروه دریافت کننده دارونما، کمی وزن اضافه کرده و همچنین احساس کاهش اشتها نیز نداشتند.
به دلیل وجود تحقیقات متناقض در این زمینه، برای دریافتن خواص رازیانه در رابطه با کاهش اشتها انجام مطالعات بیشتری مورد نیاز است.
از خواص رازیانه بهبود سلامت قلب است
خوردن رازیانه و دانههای آن ممکن است برای سلامت قلب مفید باشد، زیرا سرشار از فیبر هستند – ماده مغذی که برخی از عوامل خطرابتلا به بیماری قلبی مانند کلسترول بالا را کاهش میدهد.
یک پیمانه (۸۷ گرم) پیاز رازیانه خام حاوی ۳ گرم فیبر است، و می تواند ۱۱٪ از کل میزان فیبر مورد نیاز روزانه یک فرد (Daily Reference Value (DRV)) را تأمین کند.
براساس نتایج بدست آمده از بررسی ۲۲ مطالعه نشان داده شده است که رژیم غذایی سرشار از فیبر با کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی مرتبط است. هرچه مصرف فیبر غذایی بیشتر باشد، خطر ابتلا به بیماری قلبی کمتر می شود. به ازای هر ۷ گرم فیبر اضافی که در روز مصرف میشود، خطر بیماری قلبی تا ۹ درصد کاهش می یابد.
رازیانه و دانه های آن حاوی مواد مغذی مانند منیزیم، پتاسیم و کلسیم نیز هستند که نقش مهمی در حفظ سلامت قلب دارا می باشند.
به عنوان مثال، گنجاندن منابع غنی پتاسیم در رژیم غذایی می تواند به کاهش یکی از عوامل خطر بیماری های قلبی یعنی فشار خون بالا، کمک کند.
می تواند خاصیت مبارزه با سرطان داشته باشد
مجموعه گسترده ای از ترکیبات گیاهی قدرتمند در رازیانه ممکن است به محافظت در برابر بیماری های مزمن، از جمله سرطان های خاص کمک کند.
به عنوان مثال، آنتول – یکی از ترکیبات فعال اصلی در دانههای رازیانه – خواص مبارزه با سرطان را نشان میدهد.
یک مطالعه آزمایشگاهی نشان داد که آنتول رشد سلولی را سرکوب کرده و منجر به مرگ سلول های سرطانی یا آپوپتوز در سرطان سینه انسان می گردد.
مطالعه آزمایشگاهی دیگری نشان داده است که عصاره رازیانه موجب توقف رشد و گسترش سلول های سرطان سینه گشته و باعث مرگ سلول های سرطانی می شود.
همچنین تحقیقات انجام شده بر روی حیوانات نشان می دهد که عصاره دانه های رازیانه می توانند از ابتلا به سرطان سینه و کبد جلوگیری کنند.
اگرچه این نتایج امیدوارکننده هستند، اما قبل از اینکه رازیانه یا عصاره آن به عنوان یک درمان جایگزین برای سرطان توصیه شوند، مطالعات انسانی بیشتری در این زمینه باید انجام شوند.
خلاصه و جمع بندی خواص رازیانه
هم پیازهای خوش طعم و ترد و هم دانههای معطر گیاه رازیانه بسیار مغذی هستند و ممکن است فواید چشمگیری داشته باشند.
افزودن رازیانه به رژیم غذایی شما ممکن است به بهبود سلامت قلب کمک کرده، التهاب را کاهش داده، موجب سرکوب اشتها گشته و حتی اثرات ضد سرطانی نیز داشته باشد.
برای بهره مندی از خواص رازیانه و دانه های آن، سعی کنید پیاز رازیانه خام را به سالاد خود اضافه کنید، و یا برای طعم دادن به انواع سوپ ها، آبگوشت ها، کباب ها و ماهی ها از دانه های رازیانه استفاده کنید.