ایسنا/خراسان رضوی یک پژوهشگر ادبیات فارسی گفت: صائب تبریزی این طرز فکر که شاعران در بنبست ادبیات فارسی قرار دارند را شکست داد.
یوسف بینا در گفتوگو با ایسنا به مناسبت سالروز بزرگداشت صائب تبریزی در رابطه با تاثیر وی بر ادبیات فارسی اظهار کرد: صائب تبریزی از چند جهت در ادبیات و فرهنگ ایرانی مهم و ارزشمند است. اول اینکه سبک هندی یکی از مهمترین سبکهای شعر فارسی است و صائب بزرگترین شاعر این سبک است و دیگر اینکه صائب به دلیل نوآوریهای همهجانبه و شیوه تازهای که در شعر و غزل فارسی از جمله استقلال ابیات، استفاده از فرهنگ عامه و استفاده از زبانی نو ایجاد کرد، مورد تقدیر و تقلید دیگر شاعران قرار گرفت.
وی افزود: بسیاری از اندیشمندان حافظ را خاتمالشعرای ادبیات فارسی میدانند و برخی جامی را که البته جامی جزو شاعران مقلد است و نمیتوان آن را شاعر درجه یک شمرد. پس از این بزرگان صائب راه شعر فارسی را بنبست ندید؛ آن را شکست و شیوه تازهای در غزلسرایی به وجود آورد؛ به نحوی که پس از حافظ صائب را هم از جهت کیفیت و هم از جهت کمیت اشعارش بزرگترین غزلسرای فارسی میدانیم. هر شاعر دیگری بسته به اراده، انگیزه، دانش و هنر خویش میتواند حائز اهمیت باشد و این بنبست را شکست دهد.
این پژوهشگر ادبیات فارسی با بیان اینکه خدمت صائب به زبان فارسی همیشه مورد توجه بوده، تصریح کرد: زبانی که ما امروز در شعر، ادبیات و مکالمات روزمره خود استفاده میکنیم، تا حد زیادی مدیون کوششهای صائب است. میدانیم که فردوسی زبان فارسی ما را با سرودن حماسه ملی جهان احیا کرد و بزرگترین شاعر فارسی دری شد و سعدی این زبان را صیقل داد و روان کرد؛ به نحوی که زبان فارسی را میتوان به عنوان خوشآهنگترین و شیرینترین زبانهای دنیا بدانیم اما صائب عناصر مختلف فرهنگی و ادب عامه را در این زبان جلوه داد و قابلیتهای تازهای را به آن افزود و نشان داد که ما میتوانیم چه استفادههایی از این زبان انجام دهیم.
بینا با اشاره به مطرح بودن صائب به عنوان شاعر تکبیتی گفت: از شاعران سبک هندی به ویژه صائب تکبیتهایی تحت عنوان شاهبیت و بیتالغزل مشهور میشد که برخی معتقد بودند شاعران سبک هندی ابتدا این تکبیت را میسرودند و بعد ابیات دیگر را. برخی دیگر نیز بر این باور بودند که شاعران تمام غزل را میسرودند و یک بیت را به عنوان شاهبیت انتخاب میکردند و آن بیت نماد خلاقیت و هنر شاعر در آن غزل بود.
وی با بیان اینکه هرچند در شعر شاعرانی مثل حافظ هم شاهبیت دیده میشد، گفت: اما به غیر از آن بیت سایر ابیات آن غزل هم زیبا بود. این طبعآزمایی در شعر سبک هندی نمود والایی پیدا کرد و اگر در شعر صائب بیتی به عنوان شاهبیت انتخاب میشد، ابیات دیگر در سطح پایینتری قرار داشت و اینگونه شد که در سبک هندی تکبیت اهمیت پیدا میکند و تکبیت و یا دوبیتهایی مشهور میشد و در حافظه مردم ضربالمثلوار میماند.
این پژوهشگر ادبیات فارسی با اشاره به رابطه صائب با عرفان و تصوف عنوان کرد: صائب از عرفان و عناصر عرفانی به شکل یک میراث فرهنگی، ادبی و زیبایی شناختی استفاده میکرد اما خودش صوفی و عارف نبود.
بینا در خصوص احیای اشعار صائب در دوران معاصر خاطرنشان کرد: با همت شاعران و پژوشگران، به ویژه در خراسان، سبک شعر و آثار صائب احیا شد و اشخاصی مانند زندهیاد محمد قهرمان که او را صائب زمانه میدانستند، اشعار صائب را تصحیح و منتشر کرد و باعث شد که شاعران سنتگرا تحت تاثیر صائب بسرایند و به تبع این موضوع موجب شد در دانشگاههایی مانند دانشگاه فردوسی مشهد، اصفهان، تهران و بعضی دانشگاههای دیگر توجه خاصتری به آثار صائب داشته باشند و مطالعات آنها در حوزه سبک هندی تکمیل شود.
انتهای پیام