خواص میخک: ۸ خاصیت علمی اثبات شده

میخک از آن ادویه های همه کاره است که هم غذا را خوش طعم می کند و هم خاصیت دارد. خواص میخک متعدد و فراوان است از جمله سرشار از آنتی اکسیدان بوده، به تنظیم قند خون کمک می کند و ضد باکتری است (+).

میخک، شکوفۀ درخت میخک است. درختی همیشه سبز با نام علمی Syzygium aromaticum.

گل میخک و پودر میخک به عنوان یک ادویۀ چندمنظوره برای طعم دار کردن گوشت، مزه دار کردن نوشیدنی های گرم و اضافه کردن کمی حال و هوای تند و خوشمزه به کیک و شیرینی به کار می رود.

میخک به عنوان یکی از اصلی ترین ترکیبات در شیرینی های زنجبیلی یا به عنوان ادویۀ اصلی در آشپزی هندی شناخته می شود و بیشتر به معطر و شیرین بودن معروف است ولی در طب سنتی هم به کار می رود.

در واقع، آزمایشات حیوانی نشان می دهد که ترکیبات موجود در میخک بسیار مفیدند. برای مثال، به حفظ سلامت کبد و تنظیم قند خون کمک می کنند (+).

در این مطلب از دپارتمان تغذیه مجله سلامت دکتر بهشتیان با خواص میخک که در پژوهش ها اثبات شده اند آشنا خواهید شد.

حاوی مواد مغذی ضروری

میخک حاوی فیبر، ویتامین ها و مواد معدنی است. پس اگر از میخک به عنوان چاشنی غذا استفاده کنید، مواد مغذی مهم و ضروری را دریافت می کنید.

یک قاشق چای خوری (۲ گرم) پودر میخک حاوی مقادیر زیر است (+):

• کالری: ۶
• کربوهیدرات: ۱ گرم
• فیبر: ۱ گرم
• منگنز: ۵۵% از مقدار نیاز روزانه
• ویتامین کا: ۲% از مقدار نیاز روزانه

منگنز از جمله مواد معدنی ضروری است که به حفظ عملکرد مغز و تقویت استخوان ها کمک می کند (+).

میخک سرشار از منگنز است اما به مقدار کم مصرف می شود. بنابراین، میزان مواد مغذی که از آن دریافت می شود، بسیار ناچیز است.

خلاصه

میخک کم کالری اما سرشار از منگنز است. به غیر از منگنز، سایر مواد مغذی که از میخک دریافت می شود، بسیار ناچیز است.

سرشار از آنتی اکسیدان

همانطور که گفتیم، میخک حاوی چند ویتامین و مادۀ معدنی مهم است اما سرشار از آنتی اکسیدان هم هست (+).

به ترکیباتی که استرس اکسیداتیو را کاهش می دهند، آنتی اکسیدان می گویند. استرس اکسیداتیو در بروز بیماری مزمن نقش دارد (+).

میخک حاوی ترکیبی به اسم اوژنول (eugenol) است که طبق شواهد، به عنوان یک آنتی اکسیدان طبیعی عمل می کند.

در واقع، یک تحقیق آزمایشگاهی نشان داد تأثیر اوژنول در جلوگیری از آسیب اکسیداتیو ناشی از رادیکال های آزاد، پنج برابر بیشتر از ویتامین ای (از دیگر آنتی اکسیدان های قوی) است (+).

مصرف میخک در کنار سایر غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان به حفظ سلامت عمومی بدن کمک می کند.

خلاصه

میخک سرشار از آنتی اکسیدان، از جمله اوژنول، است که از خواص میخک کاهش استرس اکسیداتیو است.

خواص میخک: محافظت در برابر ابتلا به سرطان

برخی مطالعات نشان می دهد که از خواص میخک محافظت از بدن دربرابر سرطان است.

یک مطالعۀ آزمایشگاهی نشان داد عصارۀ میخک به جلوگیری از رشد تومورها کمک می کند و سلول های سرطانی را از بین می برد (+).

این نتایج در یک پژوهش دیگر تکرار شد. نتیجه نشان داد روغن میخک ۸۰% از سلول های سرطانی در مری را از بین برد (+).

شواهد نشان می دهد اوژنول موجود در میخک خواص ضد سرطانی دارد.

مطالعۀ آزمایشگاهی حاکی از تأثیر اوژنول در نابودسازی سلول های سرطان دهانۀ رحم است (+).

اما یادتان باشد در این مطالعات از حجم بسیار متراکم و غلیظِ عصارۀ میخک، روغن میخک و اوژنول استفاده شد.

مصرف زیاد اوژنول مسمومیت ایجاد می کند و مصرف بیش از حد روغن میخک (به ویژه در کودکان) به کبد آسیب می زند. هنوز نمی دانیم آیا مصرف دوز پایین روغن میخک همین تأثیر را روی انسان ها دارد یا خیر (+).

خلاصه

مطالعات آزمایشگاهی نشان می دهد که ترکیبات موجود در میخک می تواند جلوی رشد سلول های سرطانی را بگیرد و باعث از بین رفتن سلول های سرطانی شود.

از بین بردن باکتری

شواهد نشان می دهد میخک ضد باکتری است یعنی جلوی رشد ریز جاندارهای مضر، مثل باکتری ها، را می گیرد (+).

نتایج یک مطالعۀ آزمایشگاهی نشان داد که روغن میخک سه باکتری شایع، از قبیل ای کولی، را از بین می برد. ای کولی نوعی باکتری است که مسمومیت غذایی ایجاد می کند (+).

به علاوه، از آنجا که میخک ضد باکتری است، به رعایت بهداشت دهان کمک می کند.

نتایج یک مطالعۀ آزمایشگاهی نشان داد ترکیبات موجود در میخک به جلوگیری از رشد دو نوع باکتری کمک می کنند. این باکتری ها در بروز بیماری لثوی نقش دارند (+).

در یک پژوهش دیگر، تأثیر مصرف دهان شویۀ گیاهی (حاوی روغن درخت چای، میخک و ریحان) روی ۴۰ نفر آزمایش شد.

شرکت کنندگان به مدت ۲۱ روز از دهان شویۀ گیاهی استفاده کردند. نتیجه حاکی از تأثیر دهان شویه روی سلامت لثه و از بین رفتن جرم و باکتری داخل دهان بود (+).

میخک ضد باکتری است و در کنار رعایت بهداشت دهان (شامل مسواک زدن منظم) به حفظ سلامت دهان کمک می کند.

خلاصه

تحقیقات نشان می دهد که میخک خواص ضد باکتریایی دارد که در از بین بردن باکتری های مضر موثر است. در نتیجه، به حفظ سلامت دهان کمک می کند.

تقویت سلامت کبد

تحقیقات نشان می دهد ترکیبات مفید موجود در میخک به حفظ سلامت کبد کمک می کنند.

به ویژه، اوژنول برای کبد مفید است.

در یک آزمایش حیوانی، به موش های مبتلا به بیماری کبد، ترکیبات حاوی روغن میخک یا اوژنول خورانده شد.

هر دو ترکیب، عملکرد کبد را ارتقا بخشید و التهاب و استرس اکسیداتیو را کاهش داد (+).

یک آزمایش حیوانی دیگر نشان داد اوژنول موجود در میخک علائم سیروز (liver cirrhosis) یا جراحت کبدی را ترمیم کرد (+).

متأسفانه، تحقیقات در زمینۀ تأثیر میخک و اوژنول روی کبد انسان ها محدود است.

اما یک پژوهش کوچک نشان داد یک هفته مصرف مکمل های اوژنول، سطح گلوتاتیون اس ترانسفراز (glutathione-S-transferases (GSTs)) را کاهش داد. GST یک خانوادۀ آنزیمی است که در سم زدایی نقش دارد. سم زدایی یکی از نشانه های بیماری کبدی است (+).

میخک سرشار از آنتی اکسیدان است. آنتی اکسیدان در کاهش استرس اکسیداتیو نقش دارد. پس خواص میخک می تواند به جلوگیری از بیماری کبدی کمک کند (+).

با این حال، مصرف بیش از حد اوژنول مسمومیت ایجاد می کند. یک مطالعۀ موردی روی پسر دو ساله نشان داد که مصرف ۵–۱۰ mL روغن میخک منجر به آسیب کبدی شد (+).

خلاصه

برخی تحقیقات نشان می دهد که حفظ سلامت کبد از جمله خواص میخک است. میخک و ترکیبات موجود در آن به کاهش استرس اکسیداتیو و حفظ سلامت کبد کمک می کنند.

از خواص میخک: تنظیم قند خون

تحقیقات نشان می دهد که ترکیبات موجود در میخک به کنترل قند خون کمک می کند.

یک آزمایش حیوانی نشان داد که عصارۀ میخک در موش های دیابتی منجر به تنظیم قند خون شد (+).

در یک مطالعۀ آزمایشگاهی و آزمایش حیوانی، تأثیر عصارۀ میخک و نیجریسین (nigericin) روی سلول های عضلانی انسان و موش های دیابتی مورد مطالعه قرار گرفت. نیجریسین یکی از ترکیبات موجود در میخک است.

شواهد نشان داد میخک و نیجریسین باعث افزایش جذب قند خون توسط سلول ها شد، میزان ترشح انسولین را بالا برد و عملکرد سلول ها در تولید انسولین را ارتقا بخشید (+).

انسولین هورمونی است که وظیفه دارد قند را از خون وارد سلول ها کند. برای اینکه قند خون ثابت بماند، انسولین باید وظیفۀ خود را به درستی انجام دهد.

مصرف میخک، در کنار رژیم غذایی متعادل، به کنترل قند خون کمک می کند.

خلاصه

مطالعات آزمایشگاهی و آزمایشات حیوانی نشان می دهد که ترکیبات موجود در میخک به تولید انسولین و کاهش قند خون کمک می کنند.

تقویت سلامت استخوان

برآوردها نشان می دهد فقط در آمریکا، ۴۳ میلیون نفر سالمند دچار کمبود تراکم استخوان هستند (+).

این وضعیت منجر به پوکی استخوان می شود که خطر شکستگی را بالا می برد.

آزمایشات حیوانی نشان می دهد بعضی از ترکیبات موجود در میخک به حفظ تراکم استخوان کمک می کند.

برای مثال، یک آزمایش حیوانی نشان داد عصارۀ سرشار از اوژنول میخک در بهبود علائم پوکی استخوان و افزایش تراکم و قدرت استخوان موثر است (+).

میخک سرشار از منگنز است. یک قاشق چای خوری (۲ گرم) میخک، ۵۵% از مقدار مصرف روزانۀ منگنز را تأمین می کند (+).

منگنز یک مادۀ معدنی است که در تشکیل استخوان نقش دارد و به شدت برای سلامت استخوان مهم است.

یک آزمایش حیوانی نشان داد ۱۲ هفته مصرف مکمل منگنز منجر به افزایش تراکم استخوان و رشد استخوان شد (+).

خلاصه

آزمایشات نشان می دهد که عصارۀ میخک و منگنز به افزایش تراکم استخوان کمک می کند.

کاهش زخم معده

برخی تحقیقات نشان می دهد ترکیبات موجود در میخک به درمان زخم معده کمک می کند.

به جراحت های دردناک در جدارۀ معده، اثنی عشر یا مری، زخم معده یا زخم گوارشی می گویند.

زخم معده بیشتر به دلیل کاهش دیوارۀ محافظتی معده رخ می دهد که ناشی از عوامل مختلف نظیر استرس، عفونت و مسائل ژنتیکی است (+).

یک آزمایش حیوانی نشان داد روغن میخک تولید مخاط معده را بیشتر می کند (+).

مخاط معده مثل مانع عمل می کند و به اسید معده اجازه نمی دهد تا دیوارۀ معده را از بین ببرد (+).

یک آزمایش حیوانی دیگر نشان داد عصارۀ میخک به درمان زخم معده کمک می کند و تأثیر آن مثل انواع داروهای ضد زخم معده است (+).

خلاصه

برخی آزمایشات نشان می دهد که عصاره و روغن میخک باعث افزایش تولید مخاط معده می شود و جلوی زخم معده را می گیرد.

خلاصه و جمع بندی خواص میخک

از جمله خواص میخک می توان به کنترل قند خون و جلوگیری از رشد باکتری اشاره کرد.

میخک، مثل اکثر غذاهای سالم، زمانی بیشترین تأثیر را دارد که در کنار رژیم غذایی سالم و متعادل مصرف شود. بهتر است در هفته مقدار مناسبی از میخک را به وعده های غذایی اضافه کنید.

شما می توانید به راحتی میخک را به غذاهای خود اضافه کنید. میخک جزو ادویه های گرم و منحصر به فرد است که در انواع دسر، خوراک یا ترشی به کار می رود.

همچنین می توانید گل میخک را به مدت ۱۰-۵ دقیقه در آب بجوشانید و دمنوش میخک درست کنید.

میخک خوشمزه است و خواص زیادی دارد. پیشنهاد می کنیم از خواص میخک روی حفظ سلامتی غافل نشوید.