ضرورت طراحی ابزار‌های جدید در واگذاری املاک و مستغلات مازاد بانک‌ها

یکی از مهم‌ترین مشکلات و چالش‌های نظام بانکی ایران، انباشت املاک مازاد آن‌ها می‌باشد که تأثیرات گوناگونی در صورت‌های مالی بانک‌ها دارد.

بورس‌نیوز:

املاک مازاد بانک‌ها از یک طرف باعث کاهش نقدینگی بانک شده که قدرت تسهیلات دهی آن‌ها تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ از طرف دیگر شاخص‌های سلامت نظام بانکی (از قبیل نسبت دارایی‌های ثابت به حقوق صاحبان سهام که متناسب با بخشنامه‌های بانک مرکزی، نسبت مذکور نباید بالاتر از محدوده خاصی باشد) را از حالت تعادل خارج نموده و در بلندمدت مقدمات ناترازی‌های بانکی را ایجاد می‌نماید.

فروش املاک مازاد بانک‌ها همواره در نظام بانکی ایران مورد تأکید مقامات بلندپایه کشور و اقتصاد بوده و قوانین و مقررات متعددی در این حوزه وضع گردیده است که مهم‌ترین آن مواد ۱۶ و ۱۷ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور می‌باشد؛ در این میان طراحی و پیاده سازی محصولات نوین فروش املاک مازاد بانک می‌تواند در برون رفت از این وضعیت بانک‌ها بسیار راهگشا باشد.

یکی از ابزار‌های نوین فروش املاک مازاد بانک ها، صندوق سرمایه گذاری املاک و مستغلات (REIT) می‌باشد که اخیراً بستر قانونی آن توسط سازمان بورس و اوراق بهادار و همچنین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران آماده گردیده و بانک‌ها می‌توانند متناسب با قوانین و مقررات صندوق، ملک/املاک مازاد خود را از طریق سازوکار پذیره نویسی در بازار سرمایه به فروش رسانند.

با توجه به اینکه در سازوکار صندوق‌های ریت، رکن مدیر بهره برداری (نقش اجاره دار حرفه ای) وجود دارد، این موضوع باعث افزایش بهره وری و مولد سازی دارایی‌های مازاد شده و تاثیر خود را در ارتقای شاخص‌های سلامت بانکی، تبدیل دارایی‌های غیرمولد به مولد (یونیت‌های سرمایه گذاری) و افزایش سودآوری خواهد گذاشت.
بدیهی است استفاده از روش‌های نوین فروش املاک مازاد بانک در کنار روش‌های سنتی (مزایده) می‌تواند پرتفوی مناسبی از ابزار‌های فروش را برای بانک ایجاد نماید. شایان ذکر است علاوه بر روش فوق، به تازگی موضوع توکنایز کردن املاک نیز توسط برخی از پلتفرم‌ها در محیط سندباکس در حال پیاده سازی است و بانک‌ها می‌توانند از این ظرفیت نیز استفاده نمایند.

میثم علی محمدی/کارشناس بازار‌های مالی و مدرس دانشگاه