مقررات بازدارنده، مانعی برای درمان بیماری ها با مشتقات سلول های بنیادی است

احمدرضا بهرامی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص مهم‌ترین مباحثی که در سومین سمپوزیوم بین‌المللی سلول‏‌های‌ بنیادی و پزشکی بازساختی مطرح شد، اظهار کرد: حوزه سلول‌های بنیادی، تاکنون دو دهه طلایی را سپری و اکنون دهه سوم را آغاز کرده است. در دهه دوم امیدها به استفاده از سلول‌های بنیادی در پزشکی بازساختی زیاد شده بود و ما در این دهه امیدوار بودیم که بسیاری از ناهنجاری‌های سلامت را از طریق پزشکی بازساختی و مهندسی بافت شناسایی و از ظرفیت سلول‌های بنیادی استفاده کنیم و مورد درمان قرار دهیم.

وی افزود: اکنون دهه‌ای که آغاز کرده‌ایم بیشتر در این راستاست که سلول‌های بنیادی به عنوان جایگزین داروها ورود پیدا ‌کنند و پیامی که می‌توان در این زمینه ارائه داد این است که با استفاده از ظرفیت سلول‌های بنیادی، تحول عظیمی در استفاده از داروها برای درمان اتفاق خواهد افتاد. حوزه نظری استفاده از سلول‌های بنیادی در درمان‌ها از بحث تکنیکی و مقررات‌ها جلوتر است و امروز به لحاظ تئوریک و نظری، بسیاری از بیماری‌ها را می‌توان با مشتقات سلول‌های بنیادی درمان کرد اما مقررات بازدارنده و کمبودهای مرتبط با آماده سازی‌های آن هنوز این اجازه را نمی‌دهد.

رئیس سومین سمپوزیوم بین‌المللی سلول‏‌های‌ بنیادی و پزشکی بازساختی تصریح کرد: مبحث دیگری که به کشور ما مربوط می‌شود و در این زمینه نسبت به دنیا عقب هستیم، انقباضی بودن قوانین نسبت به دانشمندان این حوزه است. در کشور ما لازم است یک ماموریت ویژه برای ایجاد هم افزایی بین بخش‌های دانشی، مهارتی و مقرراتی تعریف و با جدیت امور مرتبط با درمان‌های نوین آسیب شناسی شود. این رصد و آسیب شناسی برای بهره‌برداری از ظرفیت‌های علمی و فنی اتفاق نیفتاده است. 

وی عنوان کرد: باید گفت در ارائه‌هایی که در این سمپوزیوم بین‌المللی سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی مطرح شد، تقریبا بدون استثناء به جای اینکه به خود سلول‌های بنیادی به عنوان عوامل ترمیمی نگاه شود به مشتقات سلول‌های بنیادی یا حباب‌هایی که سلول‌های بنیادی می‌سازند (وزیکول‌های خارج سلولی و در بدن رها می‌کنند) پرداخته شد. بنابراین، دهه سوم، دهه‌ای است که این موضوع بسیار مورد توجه قرار خواهد گرفت که به عنوان بسته‌های دارویی بنیادی ساخته می‌شوند و باید بتوانیم این‌ها را استخراج و در درمان استفاده کنیم.

بهرامی بیان کرد: از سال ۲۰۱۵  به بعد، تحقیقات به صورت تصاعدی بر روی این مباحثی که مطرح شد، افزایش پیدا کرد که متاسفانه در کشور ما هنوز به اهمیت آن‌ها پرداخته نشده است. اکنون در دهه‌ای که قرار داریم، داروسازان و حوزه‌های دارویی هم به آن توجه پیدا کرده‌اند.

وی با بیان اینکه بخش‌های مرتبط با تولیدات غذایی و تولیدات پروتئینی به حوزه‌های سلول‌های بنیادی ورود جدی پیدا کنند، اضافه کرد: از این رو ما باید در انتظار یک حرکت دیگر هم در حوزه سلول‌های بنیادی  باشیم. سلول‌های بنیادی را می‌توانیم در آزمایشگاه هدایت متمایز کنیم که مثلا سلول انسولین‌ساز، عصب ساز و یا عضله ساز شود. حال چنانچه آزمایشگاه‌های تخصصی در کشور بر روی تولید عضله از سلول‌های بنیادی تمرکز کنند می‌توان به تولید گوشت آزمایشگاهی برای تضمین امنیت غذایی فکر کرد. اکنون در کشورهای پیشرفته این رویکرد در اولویت قرار گرفته است. لذا لازم است سیاست گذاران علم و فناوری به ویژه در وزارت علوم و جهاد کشاورزی، علاوه بر ظرفیت‌های بالقوه حوزه سلولی در امنیت غذایی ورود پیدا کنند.

رئیس سومین سمپوزیوم بین‌المللی سلول‏‌های‌ بنیادی و پزشکی بازساختی اظهار کرد: اگر مشکلات انحصارگری و حقوقی سخت‌گیرانه و مزاحم در کشور تسهیل نشود، هیچ راه دیگری نیست که متخصصان سلول‌های بنیادی تحقیقات خود را ترک و به حوزه امنیت غذایی و صنعت راه پیدا کنند. لذا باید در آن طرف ما آماده پشتیبانی از برنامه‌های جدید باشیم.

وی اظهار کرد: ترک متخصصان سلول‌های بنیادی می‌تواند منفی باشد، چراکه تقریبا با ۲۰ سال فعالیت در حوزه سلامت، مجبور می‌شوند که آن را کنار بگذارند و نکته مثبت آن است که می‌تواند ظرفیت‌های جدیدی ایجاد شود. یادمان نرود که سلول‌های بنیادی در گیاهان زودتر شناخته شده بود و سپس شروع آن هم با حیوانات بود و در کشور ما به ظرفیت سلول‌های بنیادی از سرشاخه به سلول‌های بنیادی ورود پیدا کردیم و طوری فرهنگ سازی شد که ظرفیت سلول‌های بنیادی صرفا در حوزه انسان و سلامت است.

بهرامی بیان کرد: قریب به اتفاق ظرفیت کشور در سلول بنیادی و پزشکی متمرکز شده است. در صورتی که سلول بنیادی در صنعت طیور، دام، ماهی و تولید لاین‌های مختلف ظرفیت‌های زیاد دارد. می‌توانیم با تکنیک سلول‌های بنیادی به مرغ‌ها و خروس‌های تراریخته دست پیدا کنیم که کارخانه‌های دارویی هستند.

وی افزود: به هر حال لازم است ظرفیت‌های این کلان تکنولوژی را گروهی رصد و به لحاظ ستادی اولویت‌گذاری کنند و بتوانند از تمامی ظرفیت‌های علمی کشور استفاده و بهره‌برداری لازم را داشته باشند. توجه شود که مقررات صفر و یک برای بهره برداری از حوزه های علمی زیان بار است، به عنوان مثال در ساخت و تولید علاوه بر استفاده از مهندسان، قطعا مشارکت فیزیکدان‌ها و ریاضی‌دان‌ها با درصدی از مشارکت مورد توجه است.

رئیس سومین سمپوزیوم بین‌المللی سلول‏‌های‌ بنیادی و پزشکی بازساختی اذعان کرد: اما در حوزه درمان این مشارکت بین حوزه‌های دانشی و مهارتی شکل نگرفته است. شاهد بر این مدعا این است که در منطقه به لحاظ تولیدات علمی و انتشارات رتبه یک را کسب کرده‌ایم ولی در بهره‌برداری از آن در سطح آزمون‌های پزشکی رتبه پایین را داریم، حال رصد شود که مشکل از کجاست. نهادهای مرتبط با سیاست‌گذاری و نهادهایی که سیاست‌های کلان کشور را تبیین می‌کنند، باید ورود کنند که چرا این اتفاق نیفتاده است. 

انتهای پیام