راز ماندگاری اشعار سعدی

فرشته پیشقدم در گفت‌وگو با ایسنا بیان کرد: مشرف الدین مصلح سعدی شیرازی شاعر قرن هفتم هجری یکی از والاترین ستاره‌های درخشان ادب فارسی است که هم در نظم داد سخن دارد و هم در نثر به فصاحت و بلاغت در اوج قرار دارد.

وی با بیان اینکه به‌کارگیری چه عواملی سبب شده که سعدی استاد مسلم سخن به شمار رود، اظهار کرد: سعدی در سخن‌دانی به استاد سخن و در اخلاق و عرفان به شیخ اجل معروف شده است. شاعران و نویسندگان زیادی تلاش کردند تا همچون سعدی سخن بگویند اما بی‌تردید هیچ‌کس در شیوایی، صلابت و فصاحت و بلاغت به سعدی نرسیده است.

این پژوهشگر خاطرنشان کرد: متولد شدن سعدی در خانواده‌ای اندیشمند و فاضل و سفرهای پیاپی هم‌نشینی با فضلا و دانشمندان موجب شد آثارش نه‌تنها در ایران بلکه سراسر جهان دست‌به‌دست شود و حتی در سر در عالی‌ترین سازمان‌های دنیا هم حک شود.

پیشقدم با اشاره به سهل و ممتنع بودن اشعار سعدی تصریح کرد: ابتکار در سخن و تقلید نکردن از دیگران، از عوامل به شمار آمدن سعدی به عنوان استاد مسلم سخن است. اما سعدی شاعر سهل و ممتنع است یعنی اشعار او که به‌ظاهر ساده به نظر می‌رسد برای تقلید کردن ناممکن است آن‌گونه که هیچ شاعری نتوانسته مانند او سخن بگوید.

وی افزود: سعدی در انواع قالب‌های شعری که عبارت‌اند از غزل، قصیده، رباعی، ملمع، ترجیع‌بند، قطعه، مثنوی و مفردات شعر سروده است که هرکدام از این قالب‌های شعری دارای مفهوم و اندیشه‌های درخور ستایش اوست.

وی بابیان اینکه سعدی شاعری است که بیشتر او را با اشعار تعلیمی می‌شناسند و این اشعار تعلیمی موجب تغییر احوال خواننده می‌شود که حتی در دل پادشاهان آن دوره هم نفوذ می‌کرده است. همچنین سعدی چهره ممتاز تغزل سرایی است اشعاری لطیف و عاشقانه را با همان سبک سهل و ممتنع به‌طور شگفت‌انگیزی به اوج رسانده است.

پیشقدم خاطرنشان کرد: سعدی استاد مسلم نثر مسجع هم هست که در گلستان استادی خود را با حسن انتخاب در وزن، معنا و تناسب کلمات ثابت کرده است. در گلستان سعدی هر موضوعی در قالب نثر تأثیری عمیق بر خواننده می‌گذارد. از مزایای کلام سعدی استفاده از آیات قران کریم، احادیث، روایات، داستان‌ها و افسانه‌هاست.

وی با اشاره به شعر دوست نزدیک‌تر از من به من است/ وین عجب‌تر که من از وی دورم/ چه کنم با که توان گفت که او/ در کنار من و من از او مهجورم؛ اظهار کرد: سعدی با به‌کارگیری معنی آیات در اشعارش، به آیه «نحن اقرب الیه من حبل الورید» اشاره دارد و شعری روان و دل‌نشین سروده است.

این کارشناس ارشد ادبیات فارسی افزود: در شعرهای عاشقانه سعدی کسی نتوانسته بیشتر از او گامی در ادبیات فارسی بردارد و در عشق هم سعی کرده برای رهایی از نفس اماره و شیطان به عشق روی کند. به‌عنوان‌مثال هرکسی را نتوان گفت که صاحب‌نظر است/ عشق‌بازی دگر و نفس‌پرستی دگر است.

وی اضافه کرد: این شاعر عاشق‌پیشه تعالی را در عشق جستجو می‌کند و عاشق زیبایی‌ها، صداقت و نیکویی‌هاست و همین تفکر اصلی‌ترین عامل برای فتح قله ادبیات فارسی توسط وی شده است.

پیشقدم گفت: آثار سعدی دارای ابعاد اخلاقی، حکمی، عرفانی، عاشقانه و تعلیمی هستند و نظیر آن‌ها هنوز وجود ندارد. شیرینی کلام سعدی در آثار او باعث شده کسانی که حتی به ادبیات علاقه زیادی ندارند، از خواندن آن خسته نشوند.

انتهای پیام